'Aanpak sociale fraude leidt tot willekeur'

30-04-2015 14:25

parool.nl/ Gemeenten gaan volstrekt willekeurig om met de aanpak van fraudeurs met sociale uitkeringen. In de ene gemeente worden bijstandsfraudeurs wel aangepakt en vervolgd, in andere gemeenten wordt de uitkering simpelweg stopgezet en blijft de fraude zonder strafrechtelijke gevolgen.

Dat bevestigt het Landelijk Contact Sociaal Rechercheurs (LCSR) vandaag naar aanleiding van berichtgeving in Trouw.

'We krijgen signalen uit heel Nederland van willekeur en rechtsongelijkheid', zegt voorzitter Irma Heintzberger van het LCSR . 'Sommige gemeenten willen geen intensieve onderzoeken naar sociale fraude, maar vinden het stopzetten van de uitkering en een bestuurlijke boete voldoende.'

Fraude lonend
De sociaal rechercheurs stellen dat door deze willekeur fraude in sommige gevallen lonend is. Gemeenten zijn sinds de Fraudewet van 2013 vrij om hun eigen beleid te bepalen en bijvoorbeeld boetes op te leggen. Pas bij misbruik boven de 50.000 euro zijn gemeenten verplicht aangifte te doen bij het Openbaar Ministerie.

Het LCSR stelt vast dat in de praktijk notoire fraudeurs nogal eens de dans ontspringen. Volgens secretaris Hans de Rue gebeurt het in de praktijk dat fraudeurs jarenlang hun gang kunnen gaan, maar dat sommige gemeenten willen volstaan met het stopzetten van de uitkering.

Een onderzoek naar de duur en omvang van het misbruik blijft in die gevallen achterwege. 'Ze komen er door dat gemeentelijk beleid soms gemakkelijk mee weg', aldus De Rue. 'Ze krijgen de keuze tussen het stopzetten van hun uitkering of strafrechtelijke vervolging en kiezen voor het eerste.'

Fout
Aan de andere kant worden sommige uitkeringsgerechtigden na het maken van een fout, zoals het niet terugzenden van een formulier, soms meteen beboet. 'Dat is zuur als de echte fraudeurs weten te ontsnappen', zegt De Rue.

Het aantal sociaal rechercheurs is afgenomen naar circa 175. Dat waren er ooit 350. Volgens hem heeft zijn beroepsgroep onlangs 'een goed gesprek' gevoerd met verantwoordelijk staatssecretaris Jetta Klijnsma.

Het CDA gaat een debat over de kwestie aanvragen met Klijnsma.