.jpg)
Europees Hof: reistijd van en naar een klus is werktijd
12-09-2015 13:57
Het is het resultaat van een procedure die de Spaanse vakbond had aangespannen tegen veiligheidsbedrijf Tyco. Personeel dat veiligheidssystemen installeerde, was soms drie uur onderweg van huis naar de eerste klant. Het bedrijf zag die reistijd als 'rusttijd'. In het verleden liet Tyco werknemers naar een van de regionale kantoren komen; daar kregen ze hun lijst met klanten en vanaf dat moment begon de werkdag. In 2011 zijn deze kantoren opgeheven.
Reistijd van en naar een klus is werktijd. Dit heeft het Europese Hof van Justitie bepaald in een baanbrekende uitspraak die grote gevolgen heeft voor werknemers die vanuit huis opereren en ergens anders een opdracht moeten uitvoeren zoals adviseurs, loodgieters en thuiszorgmedewerkers.
Het is het resultaat van een procedure die de Spaanse vakbond had aangespannen tegen veiligheidsbedrijf Tyco. Personeel dat veiligheidssystemen installeerde, was soms drie uur onderweg van huis naar de eerste klant. Het bedrijf zag die reistijd als 'rusttijd'. In het verleden liet Tyco werknemers naar een van de regionale kantoren komen; daar kregen ze hun lijst met klanten en vanaf dat moment begon de werkdag. In 2011 zijn deze kantoren opgeheven.
Nu het personeel niet meer naar kantoor hoeft te komen, kan de reistijd niet ineens als vrije tijd gelden, vindt het Hof. 'Tijdens de reistijd, die over het algemeen niet kan worden verkort, zijn werknemers niet in staat hun tijd vrij in te vullen en hun eigen interesses na te streven. Het feit dat werknemers hun werkdag thuis beginnen en eindigen, vloeit rechtstreeks voort uit de keuze van de werkgever om de regionale kantoren af te schaffen en niet uit een verlangen van de werknemers zelf', aldus het Hof. 'Het laten dragen van de last van de keuze van de werkgever door het personeel is in strijd met de werktijdenrichtlijn van de EU, die voorziet in regels inzake rusttijden en maximale reistijden.' Doel van deze richtlijn is ervoor te zorgen dat werknemers in de EU gemiddeld niet langer dan 48 uur per week werken.
Grote gevolgen
De FNV stelt dat de uitspraak grote gevolgen zal hebben voor werknemers in Nederland. In sommige gevallen, zoals in de bouw, zijn er in de cao afspraken gemaakt over de doorbetaling van reistijden. 'Maar bijvoorbeeld in de thuiszorg wordt vaak gezegd dat de verplaatsing van een klant in Diemen naar een in Amsterdam in eigen tijd moet worden gedaan. Dat kan niet meer', zegt bestuurder Mariëtte Patijn. De arbeidsinspectie heeft weliswaar deze reistijd naar cliënten aangemerkt als arbeidstijd, waarvan 'voor de hand ligt' dat die wordt betaald. Maar 'voor de hand ligt' is wat anders dan wat wettelijk verplicht is', aldus Patijn.
Er is nog een ander belangrijk gevolg. Nederlanders mogen volgens de inspectie niet langer dan negen uur per dag werken, exclusief pauze. 'Als reistijd als werktijd wordt gezien betekent dat dat een gasfitter die van Arnhem naar Zeeland moet gaan en 's morgens om half vijf vertrekt, 's middags om half drie thuis moet zijn, rekening houdend met de pauzes.' Patijn zegt dat de details van de uitspraak de komende tijd nader moeten worden bestudeerd.
volkskrant.nl/ Door: Peter de Waard © ANP