Kan Van der Vaart nog van waarde zijn voor Ajax?

15-05-2015 12:08

Nu Ajax zijn zinnen heeft gezet op Rafael van der Vaart (32), rijst de vraag: kan zijn rentree in Amsterdam een succes worden? AD Sportwereld zette de voors en tegens op een rij en keek naar eerdere comebacks van Rijkaard, Cocu en Van Bommel.

Natuurlijk droomde Ajax over een rentree van Frank Rijkaard, maar het was toch vooral de speler zelf die vastbesloten was zijn loopbaan in Amsterdam van extra glans te voorzien. De zomer van 1993 naderde en de superster had nog een contract bij AC Milan. Daar, bij de club waar hij zoveel Europese successen had behaald, wilde hij door de voordeur vertrekken. Zonder amok te maken. 'Luister', zei hij tegen de Amsterdammers, 'laat mij het zelf regelen bij Berlusconi. Komt goed'.

Het kwám goed, en hoe. Rijkaard gaf een seintje aan teammanager David Endt en de transfer was binnen 48 uur geregeld; hij keerde terug bij Ajax, veroverde eerst de landstitel (1994) en een jaar later Europa met het winnen van de Champions League. Nog altijd wordt in Amsterdam met weemoed teruggedacht aan de terugkeer van Frank Rijkaard, hét voorbeeld hoe het voor altijd zou moeten gaan

Andere tijden
Hoe anders gaat het nu met Rafael van der Vaart, de ex-Ajacied die aan zijn laatste weken bezig is bij Hamburger SV. Niet de speler heeft zijn zinnen gezet op Ajax, maar andersom. Ajax wil, trainer Frank de Boer wil, terwijl Van der Vaart flirt met de Premier League, Turkse avonturen niet uitsluit en alle opties openhoudt. Het is één van de redenen waarom je de vraag kunt opwerpen: past Rafael van der Vaart eigenlijk wel in het profiel van een geslaagde comeback?

Kenneth Perez is lyrisch over een eventuele terugkeer. Moet je tien keer kiezen tussen hem en Gudelj, dan kies je tien keer voor Van der Vaart, stelt de analist van Fox Sports. ,,Je haalt zoveel gogme, ervaring en voetballende kwaliteiten in huis, dit zou een uitstekende zet zijn," aldus Perez die er wel aan toevoegt: ,,Mits hij fit en hongerig genoeg is."

Freewheelend
Rijkaard kwam in 1993 met een duidelijk plan naar Amsterdam. De routinier wilde de ploeg nadrukkelijk bij de hand nemen. Wist ook: wie freewheelend wil afbouwen, moet niet bij Ajax zijn. Het is dezelfde professionele instelling als waarmee Phillip Cocu en Mark van Bommel naar Eindhoven terugkeerden. Eager, met honger, de absolute wil om het laatste kunstje te laten slagen. Het zijn ook de extra's waarvoor Feyenoord straks Dirk Kuyt weer op het veld en - niet onbelangrijk - in de kleedkamer verwelkomt. Bij deze jongens spat de bezetenheid er vanaf; Van Bommel en Cocu, ze móesten kampioen worden, brachten het meedogenloze, het gif, maakten bonje om dat ene doel te bereiken.

Wie de loopbaan van Van der Vaart heeft gevolgd, mag zich afvragen of hij dát (nog) heeft. Hij wordt (terecht) geroemd om zijn voetbalkwaliteiten. Om zijn verrukkelijke steekpass, zijn fraaie trap en scorend vermogen als hij - zoals De Boer wil - dicht bij het vijandelijk doel speelt. 'VDV' kan wedstrijden beslissen en moet als spits, valse spits of nummer tien in de eredivisie vijftien doelpunten kunnen maken.

Ambitie
Maar is hij nog ambitieus genoeg? Niet voor niets vroeg hij zich onlangs in Panorama af waarom een voetballer op het hoogtepunt moest stoppen. Voetbalgeluk, zo zei hij, dat kan ook 'op je 36ste bij Telstar spelen' zijn. ,,Wat kan mij het nou schelen als het niveau minder wordt, ik heb toch plezier? Ik snap daar helemaal niks van. Ik wil gewoon voetballen.''

Voor het 'gewone voetballen' kom je niet terug naar Ajax dat om de prijzen wil spelen, dat hunkert naar stappen op het Europese toneel. Ook dáár ligt een verschil. Cocu (Barcelona), Van Bommel (AC Milan, Bayern München, Barcelona), Rijkaard (AC Milan), ze kwamen van Europese topclubs en streden om het hoogste. Van der Vaart is de laatste jaren met Hamburger SV onderin de Bundesliga te vinden en vecht tegen degradatie. De strijd om het hoofd boven water te houden, vergt zo veel energie dat het lastig is om zich te ontwikkelen in een mentorrol die Frank de Boer straks van hem verwacht. Van der Vaart, nu dan wel aanvoeder, heeft zich nooit gemanifesteerd als leiderstype, noch bij Ajax noch bij het Nederlands elftal.

Toch zal hij jongens als Kishna, El Ghazi en Sinkgraven meer wegwijs moeten maken, zowel binnen als buiten de lijnen. Zoals Rijkaard in de kleedkamer af en toe naast de jonge Kanu ging zitten, de spanning wegnam bij topwedstrijden of juist het vuurtje aanwakkerde. In dat licht bezien mag ook zijn fitheid niet in de weg gaan zitten. Natuurlijk rookte Frank Rijkaard bij zijn terugkomst in Amsterdam geregeld een sigaretje met kameraad Peter van Vossen, maar de voetballer had uit Milaan wel een sportlijf meegenomen en hield dat perfect in conditie.

Fitheid
Van der Vaart ergert zich kapot als er vraagtekens gezet worden bij zijn fitheid. Maar uit de harde cijfers blijkt dat de middenvelder dit seizoen minder minuten in actie kwam dan in voorgaande jaren: 1700 tegen 2574 (2013-'14) en 2292 (2012-'13); hij startte minder en werd vaker gewisseld. Hij maakte vijfmaal de negentig minuten vol, waar dat voorgaande jaren 16 en 14 keer was. In het Nederlands elftal speelde hij twee van zijn laatste zeventien interlands van begin tot het einde mee.

Het zijn statistieken waar Ajax overheen stapt. De club hoopt eind deze maand duidelijkheid te hebben van Van der Vaart die sowieso in beeld wil blijven voor het EK in Frankrijk. De geboren Heemskerker zorgt nu al voor verdeeldheid bij de fans: is hij de juiste man op het juiste moment, of wordt het een mislukking? Aan het clubgevoel zal het niet liggen. Van der Vaart heeft zich altijd geafficheerd met Ajax. Ook daar ligt straks een valkuil: dat als het onverhoopt tegen zit, de fans hem zielig gaan vinden.

ad/nl/sportwereld