.jpg)
Peijs had zorgen over AnsaldoBreda
Toenmalig minister Karla Peijs (Verkeer en Waterstaat) had zorgen over de keuze voor het Italiaanse bedrijf AnsaldoBreda als producent van de flitstrein die op de hogesnelheidslijn moest gaan rijden. AnsaldoBreda had buiten Italië geen ervaring met de productie van een hogesnelheidstrein. Maar de keuze voor de trein was geen zaak van haar ministerie.
Dat zei Peijs donderdag tegen de parlementaire enquêtecommissie Fyra. De commissie wil te weten komen waarom de flitstrein Fyra, die op de hogesnelheidslijn moest gaan rijden, veel te laat klaar was en door ernstige mankementen maar kort reed.
NS had het zichzelf ook moeilijk gemaakt met de hoge aantallen reizigers die het bedrijf verwachtte op de hogesnelheidslijn. Daarvoor was een bestaande trein als Thalys niet geschikt, dus moest NS op zoek naar een geheel nieuwe trein.
'Onzin'
Het is 'echt onzin' dat HSA, de exploitant van de hogesnelheidslijn HSL-Zuid, problemen met invoering van het nieuwe veiligheidssysteem ERTMS als excuus gebruikte voor latere oplevering van de flitstreinen die op de lijn zouden gaan rijden. De treinen zouden te laat klaar zijn, maar ook de oplevering van de spoorlijn liep door de problemen met ERTMS vertraging op. ,,Je bouwt een trein niet om een kastje, maar je bouwt dat kastje in de trein'', zei Peijs.
Minister Gerrit Zalm (Financiën) weet het aan 'schandelijk amateurisme' op het ministerie van Verkeer en Waterstaat dat de hogesnelheidslijn door problemen met ERTMS vertraging opliep. Peijs stelde dat de invoering van het nieuwe veiligheidssysteem heel moeilijk was. Maar de afdelingen op het ministerie die zich bezighielden met ERTMS hadden te weinig oog voor de planning. Peijs sprak van 'bijna autistische' delen van haar ministerie. ,,Het lijken wel autisten, niet amateurs.''
Exploitant HSA werkte volgens Peijs altijd mee aan oplossingen voor de problemen met het veiligheidssysteem, maar die houding veranderde van de ene dag op de andere toen de NS, grootaandeelhouder van HSA, zich ertegenaan ging bemoeien. NS-topman Aad Veenman wilde het ministerie houden aan de afspraken over oplevering van de lijn. ,,Veenman was niet van plan iets te doen om het ons gemakkelijk te maken'', zei Peijs.
'Onmogelijkheid'
Het hoge bod van de NS op het vervoer over de hogesnelheidslijn HSL-Zuid was 'een onmogelijkheid'. Daardoor voelde de NS zich na tekenen van het contract gedwongen opnieuw te onderhandelen om de hoge jaarlijkse vergoeding aan de overheid omlaag te brengen, zei Peijs.
Peijs vroeg zich af waarom een staatsbedrijf als de NS de staat zou bedonderen met een opgeklopt bod op het HSL-vervoer. ,,Opblazen van de cijfers kan niet, we stonden allemaal op het verkeerde been. Een kind kan zien dat de lijn geen 148 miljoen kan opbrengen. Er zat een gigantisch gat tussen de aanbesteding en de werkelijkheid.'' Als de NS niet zou bijspringen zou HSA, de exploitant van de hogesnelheidslijn, het op termijn niet redden.
Ongeoorloofde staatssteun
Eind 2003 vroeg HSA, de exploitant van de hogesnelheidslijn, al om steun van de overheid. Maar Peijs zei de NS niet tegemoet te kunnen komen omdat dit ongeoorloofde staatssteun zou zijn. Ook weigerde de NS inzicht te geven in de cijfers. HSA waarschuwde voor een faillissement, maar daar was volgens Peijs nog lang geen sprake van. Was HSA toch omgevallen, dan zou naar een andere vervoerder gezocht zijn.
Het ging niet om HSA op zich, maar om de hogesnelheidslijn. Het was van groot belang voor Nederland dat die er zou komen, vond Peijs.
Zorgen
Toch was de minister bezorgd. ,,Het is nooit zo geweest dat ik de NS nooit had willen helpen.'' Ze besprak met NS-topman Aad Veenman de mogelijkheden, bijvoorbeeld beginnen met minder treinen, maar de conclusie was dat dit er niet in zat. Bij verandering van de overeenkomst zouden bedrijven die ook hadden geboden op het vervoer meteen met claims komen.
Ook minister van Financiën Gerrit Zalm wilde de NS, grootaandeelhouder van HSA, niet helpen. Hij wilde geen steun geven op basis van slechte prognoses.
bron: ANP/ad.