Van Rijn voor zesde keer op matje in Kamer over pgb's

04-06-2015 09:19

Staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) moet donderdag in de Tweede Kamer voor de zesde keer zijn beleid rond het persoonsgebonden budget (pgb) verdedigen. Met de uitbetaling van de pgb's zijn sinds begin dit jaar aanhoudend grote problemen.

Van Rijn weet zelf maar al te goed dat het vandaag erop of eronder is. En dus spinnen zijn mensen al weken op volle toeren. Dat de bewindsman echt wel aanblijft, ook als de hele oppositie een motie van wantrouwen tegen hem steunt. Dat hij op een eenvoudiger pgb-systeem zal aansturen, zoals de oppositie eerder heeft geëist. En dat hij de uitbetaling nu echt bijna op orde heeft.
De staatssecretaris belde deze week hoogstpersoonlijk Kamerleden van de oppositie: of ze soms nog documenten misten? En de pers kreeg de zeer ongebruikelijke uitnodiging om in een Haags etablissement met een biertje erbij nog wat vragen te stellen.

Het komt er nu op aan: het voorbije halfjaar verliep de uitbetaling van persoonsgebonden budgetten door de Sociale Verzekeringsbank allesbehalve vlekkeloos. Van Rijn werkte, onder hoge druk van de Kamer, continu aan verbetering van de systemen. Half mei stuurde hij de resultaten van een steekproef naar de Kamer, waaruit bleek dat inmiddels zo'n 95 procent van de correct ingediende declaraties tijdig werd betaald. Probleem zo goed als opgelost, was de boodschap.

Toch bleven, vooral via internet, de klachten binnenstromen van zorgverleners die te veel, te weinig of helemaal niet uitbetaald kregen. Verschillende Kamerleden hielden ook vragen over de manier waarop de steekproef was uitgevoerd.

In aanloop naar het debat van vandaag gooide het tv-programma Nieuwsuur olie op het vuur, door te beweren dat Van Rijn 'selectief geshopt' had in de cijfers om tot dat optimistische percentage van 95 te komen. Aldus drie experts in de statistiek. Eentje nam zelfs het woord 'misleidend' in de mond.

Politieke doodzonde
En dan wordt het politiek relevant, omdat misleiding van de Kamer als een politieke doodzonde wordt gezien. Ter nuancering: de experts hebben bij navraag vooral kritiek op de meetmethode en de te vage uitleg daarvan. Maar toch heeft Van Rijn wat uit te leggen vandaag.

,,Al eerder heeft het CDA aangegeven dat de steekproef rammelt," laat Kamerlid Mona Keijzer weten. ,,Wij zullen hierover dan ook een zeer serieus debat voeren met de staatssecretaris." En D66-Kamerlid Pia Dijkstra zegt: ,,De onzekerheid blijft maar voortbestaan. Dit is een van de onderwerpen waarover mijn partij duidelijkheid wil krijgen."

Hoewel Keijzer en Dijkstra bezweren Van Rijn op zijn uitleg te zullen beoordelen, lijkt het erop dat de oppositie klaar is voor een politieke afrekening. Als de bewindsman straks een foute uitspraak doet of er valt een nieuw lijk uit de kast, dan kan zijn politieke carrière zo voorbij zijn.

2 weken geleden werd een pgb-debat nog op het laatste moment afgeblazen omdat D66 signalen afgaf een motie van wantrouwen eventueel te zullen steunen. In de kringen rond de staatssecretaris wordt juist gesuggereerd dat partijen Van Rijn 'doelbewust proberen op te hangen' en helemaal niet meer op zoek zijn naar een oplossing.

Bijna alle oppositiepartijen laten weten dat alles zal afhangen van het debat. Als Van Rijn daar blundert zoals toenmalig staatssecretaris Frans Weekers eerder, kan het mislopen, zegt een spindoctor die anoniem wil blijven. ,,Maar wij gaan niet met een motie van wantrouwen in onze zak naar het pgb-debat."

'Het kan gek lopen'
Regeringspartijen VVD en vooral PvdA steunen de staatssecretaris vooralsnog volop. Samen zijn zij een meerderheid. Van Rijn hintte zelf al dat hij niet zal opstappen vandaag, ook al stemt de hele oppositie voor een motie van wantrouwen.

Volgens de coalitie is hij de enige die het pgb-dossier kent en aankan. Toch viel deze week uit liberale hoek te horen dat 'een debat gek kan lopen'. En niemand is onvervangbaar. ,,Maar als Van Rijn het hoofd koel houdt, moet het goed komen."

Edwin van der Aa/ ad