.jpg)
Waardevol middeleeuws schip uit IJssel gelicht
Zo'n zeshonderd jaar lag het wrak onopgemerkt op de bodem van de IJssel bij Kampen. Woensdag wordt de laatste van drie middeleeuwse scheepswrakken uit het water gelicht. Het gaat om het grootste en meest waardevolle schip, een zogeheten koggeschip uit de vijftiende eeuw.
De operatie, in opdracht van Rijkswaterstaat, wordt begeleid door onderwaterarcheologen. Het gaat om het grootste wrak van de drie die in 2011 bij Kampen zijn gevonden. De andere twee, een aak en een punter, werden al eerder gelicht.
Uitgangspunt is de rivier meer ruimte te geven, zodat de kans op onverwacht hoog water, dat tot overstromingen kan leiden, tot een minimum wordt beperkt. De IJssel bij Kampen wordt daartoe over een lengte van 7,5 kilometer gemiddeld twee meter uitgediept.
Nieuwe technieken
Het koggeschip (IJsselkogge), dat 20 meter lang is en 50 ton weegt, wordt met nieuw technieken in zijn geheel gelicht. Decimeter voor decimeter komt het bovendrijven. Eenmaal uit het water gaat het op een ponton. Om het schip wordt een speciaal frame gebouwd, waarna het samen met de twee andere wrakken naar Batavialand in Lelystad wordt vervoerd. Daar worden ze mogelijk geconserveerd.
Daaraan vooraf gaat een onderzoek naar de toestand van de wrakken. Het onderzoek moet voor de zomer zijn afgerond. Als de wrakken niet te zwaar zijn aangetast, kunnen ze worden gedroogd om eventueel later in een museum tentoon te stellen. De gemeente Kampen zou daar al belangstelling voor hebben getoond.
Als de schepen geconserveerd gaan worden, kunnen mensen dat live volgen. De operatie neemt dan drie jaar in beslag. Om te voorkomen dat de schepen uit elkaar vallen, worden ze in een heel langzaam tempo gedroogd. Mochten de schepen of één schip in minder goede staat zijn, dan komen ze terecht bij het scheepsarcheologisch depot van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Nijkerk of worden ze vernietigd.
Het koggeschip werd in 2012 voor het eerst uitgebreid onderzocht door onderwaterarcheologen van ADC ArcheoProjecten. De zogenaamde IJsselkogge bleek grotendeels intact en tot 3,5 meter hoogte bewaard gebleven. Er zijn tot nu toe geen sporen van de lading gevonden. Archeologen denken dat de kogge eeuwen geleden doelbewust is afgezonken om de IJssel als vaarweg in stand te houden, als een vorm van middeleeuws watermanagement.
Oven
Het schip blijkt in relatief goede staat te verkeren. Tijdens onderwateronderzoek stuitten archeologen in het schip ook op restanten van een koepeloventje. De restanten zijn onder water gefotografeerd met GoPro camera. Daarna is een 3D-model van het schip gemaakt.